เครื่องขืน หรือ เครื่องเขินของชาวเมืองเชียงตุง

ภาชนะชิ้นงามจักรสานด้วยไม้ไผ่แล้วเคลือบด้วยรักชักเงาจนเงางามนี้ มีชื่อเรียกว่าเครื่องขืน หรือ เครื่องเขิน เรียกตามนามชนเผ่าไทกลุ่มหนึ่งที่รังสรรค์งานศิลปะนี้ ซึ่งตั้งถิ่นฐานตามบนที่ราบลุ่มลำน้ำขืน 

นับเป็นชนชาติไทอีกกลุ่มหนึ่ง ซึ่งมีรากฐานอารยะธรรมมาช้านานโดยมีศูนย์กลางอยู่ที่เมือง เชียงตุง นานมาแล้วภาชนะลงรักชักเงา เคยเป็นของต้อนรับอาคันตุกะของเจ้าฟ้า จากที่เครื่องขืนเคยเป็นสินค้าที่ผลิตกันทั้งหมู่บ้านจอมมน วันนี้เหลือเพียงครอบทายาทอูมูหลึงต๊ะที่สืบทอดภารกิจนี้เป็นรุ่นที่ 6 

ยังไม่มีผู้สืบทอดงานเครื่องขืนจากช่างเหล่านี้ ทายาทรุ่นที่ 6 แห่งหมู่บ้านจอมมนอดห่วงไม่ได้ว่างานฝีมือที่สืบต่อกันมาอาจเป็นตำนานที่เล่าขานถึงไทขืน 

นอกไปจากความรู้ทางธรรมที่วัดราชฐานหลวงหัวข่วงยังสอนวิชาภาษาขืน หลักสูตรภาคบังคับที่พระ และเณรต้องเรียนรู้ อักษรขืนพัฒนามาจากระบบอักษรธรรมเขียนตัวธรรมของล้านนา ซึ่งรับต้นแบบมาจากอักษรมอญที่ใช้มาก่อนแล้วในอาณาจักรหริกุญชัย เพราะเป็นภาษาที่ใช้บันทึกความรู้ทางศาสนาจำเป็นที่พระต้องมีความรู้ 

แทบทุกวัดของชาวไทขืนที่เชียงตุงล้วนให้ความสำคัญกับการสอนภาษาขืน สามเณร 13 รูปซึ่งจำพรรษาอยู่ที่วัดยางรอ ต้องทบทวนบทเรียนอย่างเข้มข้นเพราะส่วนหนึ่งในนี้ต้องขึ้นเทศมหาชาติ 

วัฒนธรรมไทขืนที่เคยหยั่งรากมายาวนานราว 800 ปี ค่อยสูญหายไป หลังการล่มสลายของราชสำนัก เชียงตุง และกลายเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพเมียนมาร์ นครรัฐที่เคยรุ่งเรืองโดดเด่นเทียบเคียงเชียงรุ้งของชาวไทยลื้อสิบสองปันนา และเชียงใหม่แห่งล้านนาไทย มีชัยภูมิดีเยี่ยมห้อมล้อมด้วยขุนเขา  มีแหล่งน้ำหล่อเลี้ยงอุดมสมบูรณ์ผูกเป็นคำเรียกคล้องจองว่า เชียงตุงเมืองแห่ง 3 จอม 7 เชียง 9 หนอง 12 ประตู เหลือเพียงร่องรอยความเจริญรุ่งเรือง นอกไปจากไทขืนที่เป็นพลเมืองส่วนใหญ่ ยังประกอบไปด้วยคนไท หรือ ไตอีกหลายกลุ่ม 

โรงเรียนเชื้อชาติไตเริ่มจากกลุ่มไทใหญ่ เปิดสอนมาได้ประมาณครึ่งปี เป็นโรงเรียนขนาดเล็กมีเพียง 5 ห้องเรียน จำนวนนักเรียนกว่า 70 คน อยู่ได้ด้วยเงินบริจาคของประชาชน เป้าหมายเพื่อให้ลูกหลานชาวไตที่ด้อยโอกาสได้เรียนหนังสือ

นอกไปจากวิชาการพื้นฐานโรงเรียนเชื้อชาติไต ยังให้ความสำคัญกับการสอน 4 ภาษา คือ ขืน ไต เมียนมาร์ และอังกฤษ แต่ละวันครูจันต้องสอน 2 วิชา คือภาษาขืน และภาษาอังกฤษหมุนเวียนไปตามชั้นเรียนตั้งแต่เด็กเล็กจนถึงเด็กโตเป็นเวลา 5 ชั่วโมง

ร่องรอยความรุ่งเรืองของอดีตนครรัฐ ซึ่งเคยมีกษัตรย์สืบทอดบัลลังก์มายาวนานกว่า 800 ปี เหลือเพียงสุสานสุดท้ายของเจ้าฟ้าเชียงตุง และอยู่ในความทรงจำของบางคน แต่สำหรับชาวไทขืนนับจากวันวานจนถึงวันนี้ ไม่มีอะไรสำคัญมากไปกว่าการได้อยู่เหนือร่มไพบูรณ์ของพุทธศาสนา เพราะเป็นหลักยึดเดียวที่พึงพาได้เสมอมา

นั่นก็คือเรื่องราวของคนอีกกลุ่มหนึ่ง ชาวไทยขืนที่เชียงตุง ที่กล่าวกันว่าเป็นภาพสะท้อนล้านนาในอดีต ทุกวันนี้ผู้คนที่นั่นยังให้ความสำคัญกับการเข้าวัดฟังธรรม และมีศรัทธากับพุทธศาสนาอย่างเข้มแข็งโดยเน้นการปฏิบัติ

:: บริษัท ไอเชียงราย จำกัด :: เลข ที่ 185/8 หมู่ 4 ต. ริมกก อ.เมือง จ.เชียงราย 57100 สายด่วนจองทัวร์ (หนุ่ย) 081-8854644 (ใบอนุญาตนำเที่ยวในและต่างประเทศเลขที่ 21-00512) แฟกซ์: 053-152141 อีเมล์booking@ichiangrai.com เวบไซต์: http://www.ichiangrai.co.th

คลิ๊กดูแผนที่บจ.ไอเชียงราย เช่ารถตู้เชียงราย

แผนที่ไปเชียงตุงจากตัวเมืองเชียงราย

คลิ๊กดูแผนที่