"การสร้างอาณาจักรสิบสองพันนา" ตอนที่ 3

ปี พ.ศ. 1446 เจ้าราชบุตร (เทาซูงฟ้า) แห่งอาณาจักรน่านเจ้าได้ยึดครองเมืองลื้อ ซึ่งตั้งอยู่ที่เวียงเชียงมู่ เมืองลื้อจึงตกอยู่ภายใต้การปกครองของน่านเจ้า(ราชวงศ์ต้ามง) และอยู่ในเขตปกครองของข้าหลวงตรวจการแห่งเมืองอิ๋นเซิง ต่อมาเจ้าราชบุตรขยายอํานาจลงมายึดครองเมืองแม่ย่า(ต่อมาคือเชียงรุ่ง)และได้ย้ายจากเชียงมู่มาประทับอยู่ที่หมากผาครางของเมืองแม่ย่า หรือในสมัยต่อมาเรียก"เวียงผาคราง" ซึ่งก็คือพระราชวังสิบสองพันนา (http://www.ichiangrai.co.th) หรือหอคำ เชียงรุ่ง และเรียกชื่อเมืองนี้ว่า “เชียงตื้อเชียงล้าน”

เจ้าราชบุตร แห่งน่านเจ้า สืบเชื้อสายปกครองเมืองลื้อสืบต่อกันมาถึง 5 รัชกาล ก่อให้เกิดการบูรณาการทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมในดินแดนนี้บ้าง แต่ไม่ปรากฏข้อมูลร่วมสมัยที่จะสามารถอธิบายได้โดยตรง

การกําหนดอาณาเขตของเมืองลื้อเป็นครั้งแรกในสมัยเจ้าราชบุตรนี้ อาจจะเรียกได้ว่าเป็น"จุดเริ่มต้นของการกำเนิดรัฐสิบสองพันนา" โดยมีเมืองอารวีหรือเมืองเชียงตื้อ เชียงล้านเป็น ศูนย์กลางการปกครอง

ตามตํานานได้อธิบายว่า “เชียงตื้อก็มีสี่ตื้อหม้อข้าว และเชียงล้านก็มีสี่ล้านหม้อข้าว” สะท้อนให้เห็นว่า เมืองลื้อในสมัยการปกครองของน่านเจ้านั้นคงจะได้มีการพัฒนาเป็นเมืองใหญ่ขึ้นแล้ว สันนิษฐานว่าประชากรในเมืองลื้อคงจะมีปริมาณเพิ่มมากขึ้น จึงได้พยายามในการจัดที่ดินให้เป็นระบบเพื่อให้สามารถผลิตข้าวได้มากเพียงพอที่จะรองรับจํานวนประชากรในขณะนั้น

ชื่อของเมืองที่มีความหมายเป็นหน่วยของการผลิตข้าวนี้ น่าจะเป็นรากฐานของการพัฒนาขึ้นเป็นระบบ “พันนา” เมื่อเมืองขยายใหญ่มากขึ้น มีจํานวนประชากรมากขึ้น และมีพื้นที่ในการเพาะปลูก มากขึ้น จึงได้มีการพัฒนาการจัดแบ่งที่ดินในการเพาะปลูกข้าวตามหน่วยทางการผลิตข้าวที่ใหญ่ขึ้น คือ “พันนา”ซึ่งพื้นที่การปลูกข้าวแต่ละพันนานั้น ถูกกําหนดเป็นเขตปกครองหนึ่งๆ และรวมไป ถึงเขตของการควบคุมแรงงานด้วย

ที่มา
1. ณัชชา เลาหศิรินาถ .สิบสองพันนา รัฐจารีต. หน้า 16-17.
2. โครงการพิพิธภัณฑ์วัฒนธรรม และชาติพันธุ์ล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ไทลื้อ อัตลักษณ์แห่งชาติพันธุ์ไท
หน้า 28-29.

เช่ารถตู้เชียงราย,ทัวร์สิบสองปันนา,ทัวร์เชียงตุง-เมืองลา,ทัวร์หลวงพระบาง
ทีม งานไอเชียงราย คนท้องถิ่นเชียงราย สุภาพ ใจบริการเกินร้อย :: บริษัท ไอเชียงราย จำกัด :: เลข ที่ 185/8 หมู่ 4 ต. ริมกก อ.เมือง จ.เชียงราย 57100 สายด่วนจองทัวร์ (หนุ่ย) 081-8854644 (ใบอนุญาตนำเที่ยวในและต่างประเทศเลขที่ 21-00512) แฟกซ์: 053-152141 อีเมล์: booking@ichiangrai.com เวบไซต์: http://www.ichiangrai.co.th