ตามรอยนครโบราณเชียงแสนและตำนานพระเจ้าล้านตื้อ

หากกล่าวถึงตำนาน นครเชียงแสน โบราณ หลายท่านคงนึกถึงนิทานประรำประราเรื่องปลาไหลเผือกกับหญิงม่ายผู้รอดตาย นั่นก็คือตำนานของนครโยนกนาคพันธ์บุรีที่จมหายใต้บึงน้ำใหญ่ เราเดินทางขึ้นเหนือไปที่ จังหวัดเชียงราย เพื่อตามหานครโยนกโบราณ และเกาะศักดิ์สิทธ์ในตำนานที่ถล่มจมหายภายใต้แม่น้ำโขง เช่ารถตู้เชียงรายสถานที่สำคัญแห่งแรกเมื่อเราเดินทางไปถึงก็คือ อนุสาวรีย์ห้าแยกพ่อขุนมังรายมหาราช ปฐมกษัตริย์ผู้สถาปณาอาณาจักรล้านนา ดูโดดเด่นเป็นสง่าต้อนรับนักท่องเที่ยวทุกคนที่ขึ้นสู่เชียงราย 

 

วัดพระแก้ว สถานที่ค้นพบพระแก้วมรกตเมื่อปีพุทธศักราช 1977 หรือเกือบ 600 ปี ปัจจุบันชาวเชียงรายได้สร้างพระแก้วมรกตจำลองจากหยกเนื้อดี เพื่อเป็นที่สักการบูชา ที่นี่ยังประดิษฐานพระเจ้าล้านทองศิลปะเชียงแสนปาระที่ร่ำลือกันว่างดงามที่สุดในอาณาจักรล้านนา และกล่าวกันว่าความงามของพระเจ้าองค์นี้ เทียบได้เพียง 1 ใน 10 ของพระเจ้าล้านตื้อในตำนาน 

  วัดพระสิงห์ ที่ซึ่งประดิษฐานพระะพุทธสิหิงค์ตำนานกล่าวว่า จำลองขึ้นจากพระพุทธสิหิงค์องค์จริงบนเกาะศักดิ์สิทธิ์กลางลำน้ำโขง ท่ามกลางหมู่พระมหาเถรโดยมีพระมหากษัตริย์และพระสังฆราชเจ้าเป็นเช้าประธาน 

พระบรมธาตุดอยตุง ตำนานกล่าวว่าคือมหาเจดีย์แห่งแรกในอาณาจักรล้านนา สร้างขึ้นราวพุทธศักราช 1454 ในรัชสมัยของพระเจ้าอชุตราชผู้ครองนครโยนกนาคพันธุ์ เพื่อบรรจุพระบรมสารีริกธาตุส่วนพระรากขวัญเบื้องซ้าย หรือกระดูกไหปลาร้า ที่ทรงอันเชิญมาจากประเทศอินเดีย เหตุที่ชื่อดอยตุงเกิดจากหลุมที่ใช้เป็นจุดปักธง หรือ ตุงชัยของพระเจ้าอชุตราชในการกำหนดเขตแดนของพระมหาราช พงศาวดารบันทึกไว้ว่า 700 ปีก่อน มีเกาะศักดิ์สิทธิ์แห่งนึงอยู่กลางลำน้ำโขง เปรียบประดุจนครศักดิ์สิทธิ์ของเทพเจ้าที่คอยเชื่อมจิตใจของสามอาณาจักรยิ่งใหญ่ นั่นคือเชียงแสนล้านนา ล้านช้างร่มขาว และนครรัฐไทใหญ่ของเจ้าฟ้า พงศาวดารได้กล่าวอ้างถึงเทพยดาเจ้าผู้ยิ่งใหญ่ที่คอยปกปักรักษาพระบรมธาตุดอยตุง อีกสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่คู่อาณาจักรเชียงแสนมาแต่โบราณ ว่าท่านสามารถให้คุณ หรือ บันดาลโทษเพศภัยให้แก่บ้านเมืองก็ย่อมได้ และนี่ก็คืออีกหนึ่งสถานที่สำคัญคู่เมืองเชียงรายที่เราควรแวะไปสักการะ

ที่นี่ยังมีอีกหนึ่งสมบัติที่ล้ำค่า ถือเป็นอีกหนึ่งตำนานที่ถูกเลือนหายไปจากหน้าประวัติศาสตร์ นั่นคือรูปหล่อ มเหศักดิ์เจ้ารัฐสี ผู้ปกปักรักษาดอยตุงมาแต่โบราณ จากจารึกโบราณกล่าวว่าบนดอยตุงมีเจ้ารัฐสีซึ่งเป็นคำเรียกของท่านฤาษีของชาวล้านนา มีบริวารเป็นดั่งกวางทองที่คอยอารักษ์ดอยตุง นามของท่านคือ พระฤาษีกัมมโล มีความสำคัญกับดอยตุงคล้ายฤาษีวาสุเทพ ผู้ปกปักรักษาพระบรมดอยสุเทพ ด้วยกลัวอาเพศเช่นการล่มสลายของโยนกนคร และศรีสุวรรณโคมคำ กษัตริย์เชียงแสนในยุคนั้นจึงสร้างรูปเคารพสำริดของท่านฤาษีกัมมโลเพื่อเป็นที่สักการะบูชา โดยประดิษฐานอยู่บนยอดดอยตุง ปัจจุบันรูปเคารพฤาษีกัมมโลถูกย้ายมาเก็บรักษาที่พิพิธพันธ์สถาณแห่งชาติเชียงแสน ถือเป็นรูปเคารพเจ้ารัชสี หรือฤาษีศิลปะเชียงแสนล้านนาหนึ่งเดียวที่พบในเมืองไทย

เกาะนี้เปรียบประดุจนครศักดิ์สิทธิ์กลางน้ำ ทุกพิธีกรรมที่ยิ่งใหญ่ไม่ว่าจะเป็นการปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ การแต่งตั้งพระสังฆราช การอุปสมบทเหล่าพลบุตรแม้กระทั่งการส่งเสด็จจุติตายไปของเหล่ากษัตริย์ก็ต้องจัดริ้วขบวนอย่างงดงามและยิ่งใหญ่ไปประกอบพิธีกรรมบนเกาะแห่งนี้ บัลลังก์ทิพยกาศ หรือ บัลลังก์ตระการ คือนามของเกาะศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้ จารึกยังกล่าวว่าเหนือเกาะยังมีพระราชวังอันงดงาม และบนเกาะยังมีวัดสำคัญประดิษฐานพระผู้เป็นเจ้าแห่งสามอาณาจักรนั่นคือวัดพระแก้ว วัดพระคำ และวัดพระเจ้าล้านตื้อ เชื่อกันว่าเป็นพระพุทธรูปสำริดทองคำที่ใหญ่ที่สุดในสุวรรณภูมิ

เปลวรัศมีสำริดทองคำ ที่งมได้จากกลางแม่น้ำโขง เชื่อกันว่าเป็นเปลวรัศมีของพระเจ้าล้านตื้อ มีลักษณะงดงามโดดเด่นด้วยศิลปะเชียงแสน และมีร่องรอยประดับอัญมณีขนาดใหญ่ จากขนาดที่ค่อนข้างใหญ่คะเนได้ว่า พระองค์นี้ต้องมีขนาดใหญ่โตมาก และน่าจะเป็นพระทองคำสำริดที่ใหญ่ที่สุดในสุวรรณภูมิ ตามคำอ้างของพงศาวดาร ปัจจุบันนี้เกาะศักดิ์สิทธิ์บัลลังก์ตระการถูกลบเลือนหายไปจากแผนที่ เหลือเพียงพงศาวดารล้านนา และคำกล่าวอ้างของผู้เฒ่าผู้แก่ที่เล่าสืบต่อกันมา เปลวรัศมีสำริดที่งมขึ้นได้ถือเป็นหลักฐานชิ้นเดียว ที่ปลุกตำนานเกาะศักดิ์สิทธิ์นี้ขึ้นมา 

เชื่อกันว่าเกาะศักดิ์สิทธิ์บัลลังก์ตระการ น่าจะถล่มจมหายลงกลางแม่น้ำโขงเมื่อราว 300 ปีล่วงมาแล้ว เมื่อคราวแม่น้ำโขงเปลี่ยนทิศทางครั้งใหญ่ แต่เพราะความแปรปรวน และสีของน้ำที่ขุ่นของแม่น้ำโขง อีกทั้งตำแหน่งที่เชื่อกันว่า พระเจ้าล้านตื้อได้จมอยู่นั้นเป็นวังน้ำวนขนาดใหญ่เป็นอันตราย และเป็นอุปสรรคในการค้นหาอย่างมาก

ดาบทองทิพย์ อีกหนึ่งสมบัติศักดิ์สิทธิ์ที่เพิ่งงมพบกลางเวียงหนองล่ม เชื่อกันว่า คือดาบประจำนครโยนกนาคบุรีที่ถล่มจมหายกลางบึงน้ำใหญ่ วัดป่าหมากหน่อตั้งอยู่บนเกาะกลางน้ำ ณ เวียงหนองล่มชาวบ้านเชื่อกันว่า ที่นี่คือดอนแม่ม่ายในอดีดเป็นแผ่นดินส่วนเดียวที่ไม่ถล่มจมลงไปพร้อมกับโยนกนคร สันนิษฐานว่าวัดแห่งนี้คงสร้างขึ้นภายหลัง เพื่อเป็นอนุสรน์ถึงนครโยนกที่จมหายลงไป ที่ทางขึ้นของวิหารยังมีรูปปั้นปลาไหลเผือกที่เชื่อกันว่า คือต้นเหตุการถล่มจมหายไปของนครโบราณแห่งนี้  โยนกนครมีความเจริญรุ่งเรือง ก่อนสิ้นสุดในสมัยพระเจ้ามหาชัยชนะ ด้วยมีผู้จับปลาไหลเผือกแล้วนำเนื้อมาแบ่งกันทาน ครั้งนั้นแม่ม้ายท่านนึงไม่ยอมแตะเนื้อปลาไหลนางจึงรอดตายได้อย่างอัศจรรย์ ในขณะที่ทั้งเมืองถล่มจมหายใต้เวิ้งน้ำใหญ่ภายในเวลาเพียงชั่วคืนเดียว 

เราย้อนกลับมากันที่ซาก เมืองเชียงแสน เพื่อดูความสวยงามของเมืองเก่า ภาพของวัดวาอาราม และซากเจดีย์น้อยใหญ่ช่างดูงดงามน่าหลงใหล ชวนให้นึกถึงความยิ่งใหญ่ของนครแห่งนี้ในอดีด

วัดปูเข้า หรือ พระธาตุปูเข้า สร้างขึ้นในสมัยพระยาลาวเก้าแก้วมาเมืองกษัตริย์แห่งราชวงค์โยนกนาคพันธุ์ โบราณสถานที่สำคัญของวัดนี้ก็คือ พระมหาวิหารที่มีลวดลายปูนปั้นที่งดงาม และพระธาตุเจดีย์อีก 5 หลังที่ปัจจุบันเหลือเพียงซากประหลักหักพัง เชื่อกันว่าวัดแห่งนี้มีอายุเก่าแก่ถึงสมัยหิรัญนครเงินยาง ก่อนการสถาปนานครเชียงแสน เป็นวัดเดียวที่มีความเกี่ยวข้องกับเกาะศักดิ์สิทธิ์บัลลังก์ตระการ เชื่อกันว่าบนยอดดอยแห่งนี้ สามารถมองเห็นความยิ่งใหญ่ของเกาะบัลลังก์ตระการได้อย่างงดงาม

วัดป่าสัก มีเจดีย์ทรงปราสาทอันงดงาม ประดับลวดลายปูนปั้นที่สวยงามที่สุดในภาคเหนือ เชื่อกันว่าเป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุส่วนกระดูกตาตุ่มด้านขวาที่อันเชิญมาจากเมืองปาตารีบุตรแห่งประเทศอินเดีย และเป็นวัดประจำพระสังฆราชในนครเชียงแสน

วัดเจดีย์หลวง มีเจดีย์ที่ใหญ่ที่สุดในอาณาจักรเชียงแสน ประดิษฐานพระประธานศิลปะเชียงแสนล้านนาองค์ใหญ่

วัดพระเจ้าล้านทอง เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำริดขนาดใหญ่ มีน้ำหนักมากถึงหนึ่งล้านทองจึงเรียกขานกันว่า พระเจ้าล้านทอง นอกจากนี้ภายในวัดยังดิษฐานพระเจ้าทองทิพย์ ซึ่งชาวเชียงแสนล่ำลือถึงความศักดิ์สิทธิ์อภินิหารเป็นอันมาก พระเจ้าล้านตื้อในตำนานเชื่อกันว่าจะมีขนาดที่ใหญ่และงดงามกว่าพระเจ้าล้านทององค์นี้ถึงหนึ่งล้านเท่า

วัดพระธาตุจอมกิตติ

พระธาตุเจดีย์ หรือบรมธาตุเจดีย์ มีลักษณะฐานล่างเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส ถัดขึ้นไปเป็นฐานปัทม์ย่อมุมเป็นเรือนธาตุ (ย่อมุมรองรับ) ซึ่งมีซุ้มทิศประดิษฐานพระพุทธรูปประทับยืนปูนปั้นทั้ง 4 ด้าน ส่วนยอดเป็นองค์ระฆังกลม ตำนานการสร้างพระธาตุจอมกิตติค่อนข้างจะสับสนพอ ๆ กับตำนานเมืองเชียงแสน ศิลาจารึกวัดพระธาตุจอมกิตติได้กล่าวไว้ว่า เมื่อตอนที่พระพุทธองค์ได้เสด็จมา ณ ที่นี้ พระองค์ได้ทรงดึงพระเกศาและประดิษฐานไว้ที่พระธาตุจอมกิตติ แล้วพระองค์จึงทรงพยากรณ์ว่า แว่นแคว้นแห่งนี้จะคงสืบพระพุทธศาสนาดำรงได้ครบ 5000 ปี

วัดพระธาตุสองพี่น้อง

วัดพระธาตุสองพี่น้องที่ตั้งของวัดพระธาตุสองพี่น้อง บ้านเชียงแสนน้อย ต.เวียง อ.เชียงแสน ห่างตัวเมืองเชียงแสน 7 กม.สถานที่ท่องเที่ยวน่าสนใจพระธาตุเจดีย์หมายเลขหนึ่ง มีเจดีย์ทรงปราสาทสององค์อยู่คู่กัน เรือนธาตุมีซุ้มจระนำสี่ด้านประดับลายปูนปั้นบนฐานปัทม์ มีชั้นมาลัยเถาแปดเหลี่ยม เจดีย์ทั้งสี่มุมด้านบนเป็นระฆังทรงกลม ได้รับแบบแผนจากเจดีย์เชียงใหม่ยัน   จ.ลำพูน ทิศตะวันออกของเจดีย์เป็นวิหารแบบล้านนา กว้าง 13 ม.ยาว 16ม

นครศรีสุวรรณโคมคำ เชื่อกันว่ามีอายุรุ่นราวคราวเดียวกับนครโยนกนาคพันธุ์บุรีที่ถล่มจมไป ปัจจุบันอยู่ในเขตบ้านต้นผึ้ง สาธารณะรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เหลือเพียงร่องรอยซากประหลักหักพัง และแนวกำแพงเมืองคูเมืองในอดีด ทั้งยังพบพระพุทธรูปสำริด และพระพุทธรูปองค์ใหญ่มีขนาดมหึมามีอายุนับพันปี พระพุทธรูปที่ค้นพบมีลักษณะแบบเดียวกับพระเจ้าล้านตื้อ ชาวลาวเรียกกันว่า พระเจ้าองค์โมแปลว่า พระองค์ใหญ่ หรือ พระเจ้าองค์ตื้อ เมื่อไม่นานมานี้มีการงมพบพระพุทธรูปสำริดมากมายรวมถึงเศียรพระโบราณและเจดีย์จากใต้แม่น้ำโขง และได้นำมาเก็บรักษาไว้ ณ วัดดอนสวรรค์แห่งนี้ พระพุทธรูปที่พบมีขนาดย่อมศิลปะคล้ายคลึงกับเชียงแสน ส่วนเศียรพระที่พบเป็นเศียรปูนปั้นขนาดใหญ่ ดังนั้นเศียรพระที่พบจึงไม่ใช่พระเจ้าล้านตื้อในตำนานแห่งเกาะศักดิ์สิทธิ์บัลลังตระการ แต่ก็ถือว่าเป็นความน่าประทับใจที่ได้มาสักการบูชา พระพุทธรูปที่มีความเกี่ยวโยงสัมพันธ์กัน

ท่านสามารถเป็นส่วนหนึ่งในการตามหา มหานครโยนกโบราณ และเกาะศักดิ์สิทธิ์ในตำนานได้โดย เช่ารถตู้เชียงราย ใช้เส้นทางเชียงรายแม่จัน  พอถึงแม่จัน "ไฟแดงที่ 3 " ตรงจะไปแม่สาย  ให้เลี้ยวขวาไปตามสัญญาณไฟแดงไปเชียงแสน เชียงรายแม่จันประมาณ 30 กม..แม่จันเชียงแสนประมาณ 30 กม.  รวมระยะทา ประมาณ 60 กม.ใช้เวลา 1-1.30 ชั่วโมง

:: บริษัท ไอเชียงราย จำกัด ::เลข ที่ 185/8 หมู่ 4 ต. ริมกก อ.เมือง จ.เชียงราย 57100 สายด่วนจองทัวร์ (หนุ่ย) 081-8854644 (ใบอนุญาตนำเที่ยวในและต่างประเทศเลขที่ 21-00512)
แฟกซ์: 053-152141 อีเมล์: booking@ichiangrai.com เวบไซต์: http://www.ichiangrai.co.th

คลิ๊กดูแผนที่บจ.ไอเชียงราย เช่ารถตู้เชียงราย